In de jaren tachtig waren videospellen zoals Pacman en Arcanoid op Arcade-machines erg populair. Nu beschikken de meeste mensen over een geavanceerde spelcomputer, of een console als de X-box of Playstation. Toch zijn de authentieke Arcadespelletjes nog erg leuk om te spelen. Helemaal als je dat kan doen met je eigen pc. Dankzij MAME is dit voor iedereen mogelijk.
Helaas verdwijnen steeds meer van de originele Arcade-kasten en ook de bijbehorende nostalgische spellen dreigen verloren te gaan. De Italiaan Nicola Salmoria zag dit met lede ogen aan en begon halverwege de jaren negentig uit te zoeken hoe arcade-machines werken en bedacht een softwarematige emulator voor de Arcade-kasten.
MAME
Het werk van Salmoria resulteerde in 1997 in de Multiple Arcade Machine Emulator, ofwel MAME. Met behulp van MAME is het mogelijk om op een pc de hardware van diverse arcade-machines (kasten van 1975 tot heden) na te bootsen. Hierdoor kan de originele software van deze machines draaien op een pc. MAME is volledig open source en beschikbaar voor diverse besturingssystemen. Momenteel werken er zo honderd mensen aan het doorontwikkelen van MAME. Er zijn dan ook veel drivers voor beschikbaar. De spelcode wordt gedistribueerd in de vorm van zogenaamde ROM image-files. Dit zijn dumps van de originele ROM-chips die op de spelboarden (PCB) gesoldeerd zitten. MAME kan deze dumps inlezen en uitvoeren. De originele ROMs zijn veelal copyright-beschermd door de originele ontwikkelaars (of het bedrijf dat de rechten heeft opgekocht). Je mag dus deze ROMs niet spelen, tenzij je over een origineel arcade gameboard (printplaat) met de chips van het betreffende spel beschikt. Deze boards kan je kopen op bijvoorbeeld eBay, of Marktplaats.nl (gemiddeld zo’n 20 euro per stuk). Downloaden van MAME kan onder andere via de website mame.net. Er zijn legio versies van MAME beschikbaar, voor bijvoorbeeld DOS, Windows, Linux, Macintosh en zelfs voor PDA’s. Als u direct aan de slag wilt met legale ROMs kijk dan op www.mame.net/roms/ voor een overzichtje van vrijgegeven ROMs. Helaas is het aanbod van legale ROMs zeer beperkt.
MAME ROMS
Zonder ROM image-files heb je weinig aan MAME. Sterker nog: in verband met copyright mag MAME absoluut niet in combinatie met ROM-files worden verspreid! Wie echter goed zoekt op internet zal al snel ontelbaar veel legale en illegale ROM-files vinden. Het aanbod via P2P-programma’s, nieuwsgroepen (alt.binaries.emulators.arcade en alt.binaries.emulators.mame) en het web is zeer groot. Er zijn meer dan 2000 unieke spellen (en ontelbaar veel varianten) verkrijgbaar. We namen de proef op de som en na een avondje flink downloaden hadden we al ruim 600 spelletjes tot onze beschikking! Wie veel in de weer is met MAME zal ook wel eens de term CHD-files tegenkomen. Een aantal Arcade-spellen beschikte over een ingebouwde harddisk met de nodige spelgegevens, zoals het spel Killer Instinct met een totaal van 133 Megabyte aan gegevens. De term CHD staat voor Compressed Hard Disk en het is een exacte kopie van zo’n originele harddisk. MAME ondersteunt diverse CHD-files. Alle beschikbare ROMs- en chd-files bij elkaar nemen op dit moment meer dan 4 gigabyte aan harddiskruimte in beslag!
ROM-files zijn vaak gezipt en bevatten een of meer bestanden. Je hoeft deze zip-files niet uit te pakken!
Roms beheren
Wie veel met rom-files in de weer is, zal al gauw met een onoverzichtelijke brei files komen te zitten. Omdat elke nieuwe versie van MAME updates van romfiles met zich meebrengt, (er komen regelmatig nieuwe games bij en sommigen verdwijnen weer) wordt de chaos alleen maar groter. Met een programma als CtrlmamePro kunt u uw rom-bestanden up-to-date houden. Kijk wel uit met dit soort programma’s want het kan resulteren in het kwijtraken van roms wanneer u een verkeerde optie kiest. Backup rom-files dus regelmatig. Een ander programma is RomCenter en er is ook nog MAME Merge . Lees goed de documentatie van het betreffende programma voordat u er mee aan de slag gaat!
Grafische interface
Wie niet van commandline-bediening houdt, kan beter uitwijken naar een grafische frontend. In plaats van commandline-commando’s (vanuit een dos-venster), zoals bijvoorbeeld “mame mspacman -nosound” kan je de spellen overzichtelijk via een grafisch interface bedienen. Er zijn legio gratis frontends beschikbaar, waarvan MAME32 ongetwijfeld de bekendste is. De interface van MAME32 is niet echt verassend, maar ten opzichte van de commandline versie is het een goed alternatief. In het programma kan u in een oogopslag zien welke spellen er beschikbaar zijn voor MAME en welke van die spellen u al hebt. Voor de verzamelaars maakt dit inzichtelijk wat er nog te verzamelen valt. Verder zijn via het menu File en de optie Properties allerlei instellingen van het geselecteerde spel te specificeren. U kan hier ook allerlei informatie over het betreffende spel terugvinden. MAME32 is te downloaden als zip-bestand vanaf de website http://mamedev.org/. Maak na het downloaden een map aan met de naam mame32 en pak de zip-file in deze map uit, inclusief de sub-directories. Plaats nu uw ROM-files (gezipt) in de map \mame32\roms\ (gebruikt u MAME voor Dos, plaats dan de zip-files in de directory \roms). Ga hierna met de verkenner naar de map mame32 en start het programma Mame32. Verwijs naar uw ROM-directory via het menu “Options” en het menu-item “Directories”. Druk hierna op “F5” om het programma de toegevoegde directories te laten doorzoeken op ROMS.
Een CHD-file moet in een subdirectory van de directory \roms worden geplaatst. Bijvoorbeeld \mame32\roms\kinst2\kinst2.chd. De bijbehorende rom-file (kinst2.zip) gaat gewoon in de directory \roms.
Bediening MAME games
Als een spel start zal deze eerst de nodige zelftests uitvoeren, de software denkt immers dat het gewoon op een ouderwetse kast draait. Schrik dus niet van flikkerende schermen en allemaal gekleurde blokjes op uw monitor. Daarna gaat het spel in demo-mode draaien. Nu dient u een “munt” in te werpen. Dit doet u met de toets “5” voor één speler, “6” voor twee spelers, “7” voor drie spelers en “”8 voor “vier spelers. Vervolgens start u het spel met de toets “1”. Met de Tab-toets krijgt u het interne menu van het spel te zien met onder andere de mogelijkheid om het volume te wijzigen. De knop “~” laat een MAME-menu zien met informatie zoals de bediening van de emulator in het algemeen en diverse informatie over de bediening van het specifieke spel. Hier kunt u ook zelf toetsen definiëren. Afhankelijk van het spel kan u navigeren met de pijltjestoetsen en de linker Ctrl-toets (en soms de linker Alt-toets) doet dienst als actieknop, zoals schieten. Met de toets “F12” kunt u snapshots maken wanneer u werkt met MAME32. Deze snapshots zijn dan te zien wanneer u door de lijst met beschikbare spellen bladert. Hierdoor is direct duidelijk om welk spel het gaat.
Met Shift-F7 kan de positie van een spel opgeslagen worden, zodat u op een ander tijdstip vanaf die positie verder kunt spelen. Druk op F7 en geef een cijfer (0-9) voor die positie. Nu kan deze positie altijd weer opgevraagd worden middels de toets F7 gevolgd door het cijfer van de gewenste positie.
Afhankelijk van de configuratie van MAME en van het spel kunt u naast het toetsenbord ook het spel bedienen met een joystick, of een muis. Er zijn trouwens ook speciale MAME-joysticks verkrijgbaar, zoals de X-Arcade.
Tip:
Als u een spel start krijgt u in veel gevallen twee vensters te zien met spelinfo en een zogenaamde MAME-disclaimer, voordat het spel daadwerkelijk begint. In het ene geval moet u “ok” tikken om door te gaan en in het andere geval is drukken op een willekeurige toets voldoende om verder te gaan. Wanneer u dit vervelend vind kunt u deze schermen overslaan door de opties “Skip disclaimer” en “Skip game info” aan te vinken onder het tabblad Interface Options dat is te vinden via het menu Options onder MAME32.
Highscores
Wanneer u vaak hetzelfde spelletje speelt, of als u tegen meerdere mensens speelt, dan is het leuk om de topscore (highscores) bij te houden. Bij sommige spellen kan dit ook en ziet u uw naam in de lijst staan wanneer u tot de beste behoort. In dat geval slaat MAME de scores op in de directory \nvram. Echter, sommige Arcade-kasten waren niet in staat om de highscores bij te houden als de stekker uit het stopcontact ging. In dat geval gingen de scores simpelweg verloren. Omdat MAME de originele kasten emuleert is het dus ook niet mogelijk om de high-scores bij te houden voor spellen uit dat type kasten. Maar voor een aantal spellen zijn toch alternatieven bedacht waardoor het alsnog mogelijk wordt om de topscores bij het houden. Hiervoor moet u een apart bestand downloaden en plaatsen in MAME-directory.
Romeburners
Er bestaan liefhebbers die de Arcade-spellen distribueren. Dit zijn de zogenaamde romeburners. Ze zitten over de hele wereld en via een speciale website is te zien in welke landen ze actief zijn. Deze mensen kan je lege cd-r’s, of dvd-r’s sturen en een vergoeding voor de verzendkosten, of een bedrag voor de aanschaf van beschrijfbare media en verzendkosten. Ze branden dan een complete set spellen voor je, die je vervolgens thuis krijgt gestuurd. Om te kijken of dit echt werkt zochten we contact met een van de Nederlandse romburners. Nadat we 22,5 euro per post hadden verstuurd lagen binnen enkele dagen drie DVD-schijfjes in onze brievenbus. Hierdoor beschikten we in een keer over ruim 4 gigabyte aan ROMS! Uiteraard wilde we meer te weten komen over de wereld van de romburners en zochten we contact met Bart, alias Dutchburner, die ons de DVD’s had toegestuurd.
Op de vraag waar bij hem de liefde voor Arcadegames vandaan komt laat hij ons weten: “Dit is moeilijk te beschrijven,de eerste keer dat ik een spelletje zag was ik direct verliefd (het was Pacman). Dat je met een veredelde rekenmachine zoiets op een scherm kon laten verschijnen was voor mij een openbaring.” Waarom sluit iemand zich aan bij de wereldwijde MAME-burners? “Er zijn veel meer mensen die in hun ‘jeugd’ (te) veel zakgeld besteedt hebben aan videogames en dat nu opnieuw willen beleven. Ook het feit dat deze spelletjes die de computer bij het grote publiek geliefd hebben gemaakt, anders dreigen te verdwijnen speelt daarbij een grote rol. Het in stand houden van de oude videogames heeft dus absoluut niets met geld te maken, zie het als het veilig bewaren van een oud boek of een oldtimer voor het ‘nageslacht’.” Op de site van de burners zien we dat er drie Nederlandse burners zijn. Hoeveel DVD-setjes verstuurt Dutchburner per maand? “Dit is erg wisselend. Het is afhankelijk of er veel nieuwe releases van MAME uitkomen en wat voor nieuwe spellen erbij zitten. Het varieert tussen de 2 en de 20 per maand. Ik verstuur de spellen door heel Europa en desnoods over heel de wereld!”
Op het totale aanbod van arcadespellen zijn er maar 3 vrijgegeven voor verspreiding. Op de rest rust copyright en verspreiding hiervan is illegaal. Wat vindt Dutchburner hier van? “Dat is een keuze die de bedrijven zelf maken, persoonlijk zou ik het leuk vinden als games die niets meer opbrengen vrij zouden worden gegeven. De laatste keer dat ik Donkey Kong in een arcade zag is al meer als 15 jaar geleden. Het is en blijft een innovatief spel en kan veel plezier brengen aan mensen die het nog niet kennen. Waarom slaan die fabrikanten de handen niet ineen en brengen zelf een soort MAME uit met al die spellen erbij? Dit zou voor hen toch nog geld opleveren en de oude games opnieuw introduceren. Kattekening hierbij is dat ik persoonlijk geen voorstander ben van het emuleren van de nieuwste Arcade-spellen, dit doet schade aan de ontwikkelaars van die spellen en het komt de ‘emulatie scène ‘ niet ten goede.”
Spelfabrikanten versus MAME
Het is in veel gevallen niet duidelijk wie het copyright heeft op een specifiek Arcade-spel. Sommige van de oorspronkelijke gamesbedrijven zijn failliet, of ze zijn overgenomen. Dit is ook het geval met Novagames. Dit bedrijf bracht begin jaren tachtig de spellen Port Man en Intrepid uit. Vandaag de dag zijn de activiteiten van Novagames overgenomen door de Duitse firma Gauselmann AG. We spraken met de heer Hoffmeister (PR-Manager) van Gausselmann over MAME en het feit dat twee spellen van het bedrijf dat zij hebben overgenomen, op Internet circuleren. “We zijn niet in staat om de gegevens die u ons stuurde te verifiëren en we weten eigenlijk niet of we eigenaar zijn van deze spellen. Daardoor zien we op dit moment geen reden om actie te ondernemen”, aldus Hoffmeister. Andere bedrijven ondernemen wel actie. Frank Rittinghaus, Marketing Manager van Nintendo Benelux BV reageert op de ROM-verspreiding van Nintendo games. “Het gaat hier om illegale praktijken! Er rust namelijk gewoon copyright op deze spellen.” Wat vindt Rittinghaus van het excuus dat hiermee het verloren gaan van deze spellen wordt voorkomen? “We zijn onlangs gestart met het uitgeven van speciale e-cards. Dit zijn verzamelkaartjes a’la Pokemon. Mensen die een Gameboy Advance hebben kunnen deze kaartjes met hun apparaat uitlezen en dan eerste generatie spellen spelen zoals Donkey Kong en Mario Bros. Dit laat goed zien dat wij teruggrijpen naar de originele spellen. We treden dan ook regelmatig op tegen verspreiders van ROMs, maar het kost erg veel tijd en geld om bijvoorbeeld websites met illegale ROMs aan te pakken.” Ook Tim Verschure, Marketing Manager van Atari reageert: “De verspreiding van ROM-files is vergelijkbaar met de platenindustrie. Door het kopiëren worden er inkomsten misgelopen, waardoor we steeds minder kunnen investeren en alleen de grote artiesten een kans krijgen. Het is een kopie, dus is het diefstal! Laat deze game-communitie een petitie aanbieden aan de games-industrie waarin ze duidelijk maken dat ze deze games graag opnieuw uit zouden willen zien komen op de drager die zij willen, in plaats van het platvloers kopiëren!”
Zelf een Arcade-kast bouwen
Wie een beetje handig is kan zelf een Arcade-kast bouwen, of een bestaande Arcade-kast ombouwen. Plaats een pc met MAME in de kast en je kan ontelbaar veel spellen spelen op de authentieke manier. Op het Internet kwamen we diverse mensen tegen die flink aan het sleutelen zijn geweest. Zo ook Patrick Fonck (35) die met behulp van onder andere een Pentium Pro 233 MHz, een Eizo 20 inch monitor en een oude Arcade-kast zijn eigen MAME-kast in een week heeft gemaakt.
Conclusie MAME
Wie de sfeer van de Arcadehallen van vroeger wil laten herleven kan zijn hart ophalen met MAME. De emulator speelt vrijwel probleemloos al die leuke (vaak niet gewelddadige) nostalgische games. Helaas zijn veel van de beschikbare spelletjes niet legaal verkrijgbaar en in sommige gevallen is het zelfs totaal onbekend wie het copyright bezit. Het zou de gameindustrie sieren als ze die oude games beschikbaar stellen voor MAME. Bij voorkeur gratis, of desnoods gebundeld als commercieel spelpakket. Alleen op deze manier blijven deze games bewaard en zullen heel veel mensen er plezier aan blijven beleven!
Geef een reactie